Start-up, jak sama nazwa wskazuje, oznacza młode, innowacyjne przedsiębiorstwo, którego cel gospodarczy jest nakierowany na silny, dynamiczny wzrost. Najczęściej start-upy powstają dla realizacji pionierskich przedsięwzięć, często o wymiarze technologicznym. Niejednokrotnie start-upy wymagają wsparcia finansowego z zewnątrz, zależnie od skali inwestycji i wkładu własnego założycieli.
Formalności... wybór formy prawnej dla start-upu
Wobec wysiłku i trudu włożonego w rozpoczęcie pracy nad realizacją własnego pomysłu na biznes, wielu młodym założycielom start-upu może wydawać się, że wszelkie formalności na tym etapie są zbędne. Tymczasem właściwym podejściem jest zadbanie o swoje bezpieczeństwo prawne i komfort pracy, już na wczesnym etapie współpracy. W ten prosty sposób można ustrzec się przed skutkami sytuacji konfliktowych, bądź innych wypadkowych, które mogą zagrozić realizacji projektu.
Szczególnie ważne jest ustalenie formy prawnej, w jakiej założyciele będą realizowali swoje wspólne przedsięwzięcie. Katalog dostępnych form prowadzenia działalności jest na tyle szeroki, że każdy start-up znajdzie dla siebie najbardziej optymalne rozwiązanie. Jednakże, należy pamiętać, iż nie każda forma prawna będzie odpowiednia dla naszej działalności. Przed wyborem konieczna jest analiza pomysłu, wielkości zespołu, ryzyk prawnych, biznesowych, kierunków rozwoju czy też źródeł finansowania start-upu.
- W jakiej formie prawnej mogę prowadzić start-up?
- Działalność gospodarcza osoby fizycznej
- Spółka cywilna
- Spółka jawna
- Spółka partnerska
- Spółka komandytowa
- Spółka komandytowo-akcyjna
- Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością
- Spółka akcyjna
Founders Agreement, czyli umowa założycielska start-upu
Nawet jeżeli nie wybraliście jeszcze formy prawnej prowadzenia waszego biznesu, powinniście jak najszybciej uregulować istotne dla waszego start-upu kwestie w umowie założycielskiej (z ang. Founders Agreement). Founders agreement może zostać zawarta zarówno przed założeniem spółki, jak i po jej założeniu, jednak sugeruję usystematyzować najważniejsze zagadnienia przed przystąpieniem do realizacji pomysłu. Najlepiej, aby taką umowę sporządził prawnik. Musicie wiedzieć, że istnieje wiele „pułapek”, zapisy wprowadzone do umowy mogą w konsekwencji okazać się nieważne, bądź obowiązujące jedynie pomiędzy stronami umowy. Warto o tym pamiętać (!)
Founders agreement nie została szczegółowo uregulowana w obowiązujących przepisach. Jej sporządzenie wymaga uwzględnienia wielu elementów, które pozwolą zabezpieczyć Wasze interesy na przyszłość. W wielu przypadkach zwykła forma pisemna czy też e-mail ze wspólnymi ustaleniami, będą niewystarczające dla oceny skuteczności klauzul zawartych w umowie.
Zawarcie Founders Agreement powinno stanowić fundament każdego start-upu. Pozwoli nam uniknąć wielu nieporozumień i stresów oraz zapanować nad rozwojem biznesu i wiążącymi się z tym formalnościami.
- Co powinna zawierać Founders Agreement?
- Podział udziałów
- Udział w zysku i w stracie
- Dopłaty do kapitału
- Role i obowiązki każdego founder-a
- Podejmowanie decyzji (w tym kluczowych decyzji)
- Vesting
- Kwestie praw IP
- Zakaz konkurencji i klauzula poufności
- Cel, założenia projektu, harmonogram prac
- Opcjonalnie: zasady wejścia inwestora, udziały pracownicze, kolejni wspólnicy
Ochrona własności intelektualnej (IP) w start-upie?
Mówiąc o własności intelektualnej, zwykle mamy na myśli pewien zbiór instytucji prawnych w zakresie prawa autorskiego, praw własności przemysłowej (np. znaki towarowe i patenty) oraz ochronę know-how. Realizując projekt, współpracujemy z różnymi osobami, innymi przedsiębiorcami, współpracownikami, dostawcami – może to implikować konieczność zawarcia umowy NDA (non-disclosure agreement), czyli umowy o zachowaniu poufności. Częstym błędem jest brak zawarcia umowy o przeniesienie majątkowych praw autorskich, które nie przechodzą automatycznie na zleceniobiorcę prac. Co do zasady, założyciele start-upu powinni przemyśleć kwestie najważniejszych dla nich zasobów, a w związku z tym praw własności intelektualnej, których możliwości ochrony prawnej są szerokie. Zatem first things first – im wcześniej start-up podejmie w tym zakresie kroki, tym lepiej dla jego dalszego rozwoju.
- Jakie instytucje chronią własność intelektualną?
- Ochrona prawnoautorska
- Patent
- Wzór przemysłowy i wzór użytkowy
- Znak towarowy
- Ochrona know-how z ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji
RODO i ochrona danych osobowych w start-upie
Start-upy działające głównie w zakresie IT i nowych technologii, opierające swoją działalność i marketing w internecie, z koniecznością ochrony i przetwarzania danych osobowych spotykają się już w swoich pierwszych działaniach podejmowanych w internecie. Nawet niewielkie sklepy internetowe przetwarzają dane swoich klientów np. dane osobowe pobierane podczas rejestrowania użytkownika, stosowania cookies, narzędzi profilujących (jak Google Analytics), wtyczek do social media. Rozwijające się przedsiębiorstwo powinno, w myśl zasady privacy by design, już na etapie powstawania koncepcji projektu, rozważyć i wdrażać rozwiązania dążące do zapewnienia bezpieczeństwa i ochrony danych klientów. Niemniej, każdy biznes będzie wymagał analizy pod kątem zgodności z RODO i zaprojektowania indywidualnego rozwiązania, dopasowanego do przedmiotu działalności start-upu.
- Najważniejsze aspekty RODO dla start-upu
- Przestrzegaj zasady privacy by design i zasady minimalizmu zbierania danych.
- Przeanalizuj czy twoja działalność wymaga zawarcia umowy przetwarzania danych z innymi podmiotami.
- Informuj swoich klientów o tym, że przetwarzasz ich dane, a także o tym, gdzie są przekazywane oraz o przysługujących im prawach.
- Ustal czy serwery, na których przechowujesz dane znajdują się na terenie EOG, czy też poza tym obszarem.
- Dokonaj analizy umowy z dostawcą usług chmurowych.
- Wprowadź klauzule zgód dotyczące przetwarzania danych osobowych oraz inne klauzule (newsletter, cookies, formularze).
- Sporządź politykę prywatności i politykę cookies.
- Zanim rozpoczniesz istotny z punktu widzenia przedsiębiorstwa projekt, dokonaj oceny skutków przetwarzania danych.
- Zabezpiecz system przed cyberatakami, botami i innymi nieuprawnionymi użytkownikami.
- Przygotuj umowy przetwarzania danych dla swoich współpracowników.
- Dbaj o szkolenia i aktualną wiedzę swojego zespołu w zakresie aktualnych przepisów RODO.
- Kwestie związane z ochroną danych osobowych uwzględnij na etapie planowania biznesu, warto je umieścić w biznes planie oraz w prezentacji przedstawianej inwestorowi.
- LEGALBAY
- Kancelaria Prawna Anna Musiał
- +48 507 517 365
- biuro@legalbay.pl